OTİZM NEDİR ?
Otizm, kişinin İletişim, Etkileşim ve Hayal Gücü ile ilgili eksiklik,aksaklık ve düzensizlikler içinde olmasıdır. Göz teması,empati,bağlanma gibi sosyal özellikler yetersizdir. Ayrıca Beş Duyu ile ilgili algılar düzensiz ve uyumsuz çalışır; dış uyaranların oluşturduğu karmaşa kişinin en temel becerilerini,öğrenmesini ve gelişimini olumsuz yönde etkiler; Dış dünyası ile sağlıklı ilişki ve iletişim kuramayan birey içine gittikçe artan şekilde içine kapanır, Otizm belirginleşir. Bilişsel ve Akademik yetenekler bu durumdan olumsuz etkilenir. Otizmde aşağıdaki 3 alanda yetersizlikler görülür; buna literatürde Otizm Triyadı da denir.
İletişimde görülen aksamalar: Hiç konuşmamak, tek kelimelerle konuşmak,yersiz ve anlamsız konuşmak,ekolali gibi sözel iletişim eksikliği içeren durumlar. Göz temasının zayıflığı ya da hiç olmaması, jest ve mimik gibi ifadelerin olmaması ya da yersiz kullanımı gibi sözel olmayan iletişim aksaklıkları.
Etkileşimde görülen aksamalar : Çevresindeki insanlarla olması gereken sevgi ve ilgi paylaşımının azlığı, aksaklığı ya da yokluğu..Duygusal alışverişin az ya da düzensiz olması ya da hiç olmaması.
Hayal Gücü ile ilgili aksamalar : Erken yaşlarda oyuncaklarla anlamlı ve hayali oyunların azlığı ya da yokluğu söz konusudur. Çocuğun kendisini ya da bir nesneyi bir başkasının yerine koyarak oynaması gereken oyunların az ya da hiç olmadığı görülür. Temelinde Zihin Kuramı denilen bu olgunun aksaması,çocuğun empati ve içgörü gelişimini olumsuz yönde etkiler ve bu da sosyalleşmesini engeller.
Otizm, Nöropsikiyatrik kökenli ve bir yelpaze rahatsızlığıdır;Landau Kleffner, Asperger Sendromu, Rett Sendromu, Çocukluğun Dezentegratif Bozukluğu ve benzeri gibi türleri vardır; bu nedenle Otizm ve benzeri bu tür durumların hepsi Yaygın Gelişimsel Bozukluklar kapsamı içinde ele alınmaktadır. Yaygın Gelişimsel Bozukluklar doğumla birlikte ortaya çıkmakla beraber Çocukluğun Dezentegratif Bozukluğu gibi ve benzeri bazı özel durumlarda 2-3 yaşına kadar normale yakın gelişim gösteren bazı çocuklar 4-5 yaşları arasında gerileme sürecine girer.
ASPERGER SENDROMU NEDİR?
Asperger Sendromunda Otizmde görülen İletişim, Etkileşim ve Hayal Gücü ile ilgili düzensizliklerin üçü birden çeşitli derecelerde görülür. Sözel olmayan İletişim aksaklıkları Otizmdekine çok benzer seyrederken, Asperger Sendromu’nda kişi sözel konuşma yetisine sahiptir; ayrıca akademik ve bilişsel yetiler normal ya da normalin üstünde gelişmiştir. Otizmde bireyin sosyalleşme ve insanlarla iletişim kurma isteği çok az ya da hiç yokken Asperger Sendromunda bu istek vardır; fakat AS’li birey küçük yaşlarda empati yetisi olması gerektiği gibi olmadığından arkadaş edinme,sohbet etme gibi sosyal alanlarda oldukça zayıf olabilir. Ayrıca AS’li çocuklarda anlam ve bağlam dışı konuşma (Semantik ve Pragmatik Gelişimsel Dil Bozukluğu ) görülür. Özellikle Ergenlik Çağı ile birlikte sosyalleşme isteği artar; fakat sosyal yetilerin aksaklığı ve/veya eksikliği nedeniyle AS’li birey çevresi ile sağlıklı iletişim kurmakta zorlanabilir; bu nedenle Ergenlik Çağı ile birlikte Depresyon AS’li bireylerin sıkça yaşadıkları bir durumdur. AS olan çocuklar genellikle geç farkedilir; AS tanısı 6 yaşından önce konulmaz; 6 yaşından daha erken yaşta Otizmi olduğu farkedilen AS’li çocuklara “iletişim sorunlu”,”atipik otizmli”,”semantik pragmatik” vb.gibi geçici tanılar konulabilir.
Semantik ve Pragmatik Gelişimsel Dil Bozukluğu, hem Otizmin hem de Asperger Sendromu ve diğer Otizm Spektrum Bozukluklarının ortak göstergesidir; bu problemi basitçe “anlam ve bağlam dışı konuşmak” ya da ” anlamlı ve yerinde konuşmamak” şeklinde adlandırmamız yanlış olmaz.
Yaygın Gelişimsel Bozukluklarda Tanı / Teşhis ve Gelişim / Seyir Hakkında
ÖNEMLİ UYARILAR :
* Otizm, statik bir durum değildir. Otizmli her çocuk elverişli şartlarda ve yoğun / nitelikli bir eğitimle gelişme gösterir; bazı çocuklar zaman içersinde otizmli sayılamayacak kadar gelişme gösterebilirler.
* Otizm, dinamik bir süreç olduğu için “otistik” kelimesi ile insanları etiketlemek doğru değildir; Otizmden tamamen çıkabilme ya da Asperger özellikleri ile yaşamına devam edebilme şansı olan bir çocuğa “otizmli” tanımı daha uygun düşüyor.
* Otizm, kelime anlamı olarak “kendisi” olmak demektir ve herkeste vardır; herkes bir şekilde kendisidir..bu bağlamda kişinin Otizmli olmasını kendi içinde hapsolması olarak benzetebiliriz.
Otizm belirtileri gösteren bir çocuğun başına gelebilecek EN KÖTÜ ŞEYLER:
1) Tanı /Teşhis gecikmesi , kaçınılması.
2) Akraba-Arkadaş-Komşu yorumları ve öngörüleri ..örneğin : ” dert etme, geç konuşacak..benim yeğenimde böyleydi ,sonradan açıldı “.
3) Konu dışı uzmanların “iyimser” yorumları..”biraz hiperaktif “.
4) Tanı /Teşhis sonrası aile bireylerinin depresyona girmeleri,birbirlerini suçlamaları.
OTİZM BELİRTİLERİ GÖSTEREN BİR ÇOCUĞU ZAMAN KAYBETMEDEN ÜNİVERSİTE HASTANELERİNİN ÇOCUK PSİKİYATRİSİ VE /VEYA ÇOCUK NÖROLOJİSİ ANA BİLİMDALI UZMANLARINA GÖSTERİNİZ. BUNLAR DIŞINDAKİ KİŞİ VE/VEYA KURUMLAR SİZİ YANILTABİLİRLER.
DİKKAT : TANI / TEŞHİS, UZMANLARIN ÇOCUĞU GÖZLEMLEDİKLERİ,TEST ETTİKLERİ ANLARDAKİ STATİK/DURAĞAN DURUMU GÖSTERİR. HİÇBİR UZMAN, ÇOCUĞUN NASIL BİR SEYİR İZLEYECEĞİ KONUSUNDA YORUM – ÖNGÖRÜ YAPAMAZ..LÜTFEN KENDİNİZİ VE UZMANLARI BU KONUDA ZORLAMAYIN..
————————————————————————————————————————————————
Otizm Spektrum Bozukluklarında Seyir
OTİZM VE EĞİTİM.. Yoğun ve nitelikli Eğitimle her otizmli çocuk gelişme gösterecektir.
A – AKADEMİK çalışmalar
B – SOSYAL çalışmalar
C – DUYUSAL BÜTÜNLEME çalışmaları
C1-DUYUSAL BÜTÜNLEME VE BEYİN JİMNASTİĞİ egzersizleri
C2-SPOR faaliyetleri.
Ayrıca:
* Çocuğunuzun Özel Eğitim Kurumlarındaki Eğitim seanslarını izleyin ve öğrenin..Evde uygulamaya çalışın..
* Çocuğunuzu başıboş,oyunsuz,yalnız bırakmayın..Evinize akraba,komşu çocuklarını davet edin .
* Çocuğunuzu mümkün olduğunca parklara götürün..televizyon başında uzun süreler bırakmayın.
* Ve mutlaka Otizmle Hayat Portalı’na üye olun.